ქარონი

   ქარონი (ბერძ. Charōn) – ბერძნულ მითოლოგიაში არის მენავე, რომელსაც მიწისქვეშა სამეფოს მდინარეზე საფასურით გადაჰყავდა გარდაცვლილთა სულები. ქარონი, ავისმომგვრელი უკვდავი მოხუცია. ბერძნული მითოლოგიის თანახმად არის საკმაოდ ბევრი გზა რომლებიც მიწისქვეშა სამეფოში მიდის: გამოქვაბულები, მდინარეები, უფსკრულები, ხეობები, ჭაობები, ერთი სიტყვით ყველაფერი რაც დედამიწის წიაღში ესე იგი სულების სიკვდილის სმეფოში მიდის. მიუხედავათ იმისა რომ საიქიოს კარიბჭე ისე ახლოს გვგონია და თითქოს გვიწვდის ხელს, ჰადესი ძნელად თუ აღებს ცოცხალთათვის, თუგინდ გმირი იყო. ჰერაკლე, ორფეოსი, თეზევსი –  აი ის ცოტა მოკვდავი ვინც ცოცხალმა მოახერხა იქ ყოფნა. რომ მოხვდე გარდაცვლილთა სამეფოში საჭიროა მდინარე სტიქსის ან აქერონტის გადალახვა და რა თქმა უნდა საჭიროა მოხუცი მენავის –  ქარონის მომსახურებით სარგებლობა, რომელსაც გადაჰყავს მკვდართა სულები. ტრადიციის მიხედვით გარდაცვლილს პირში, ენის ქვეშ უდებდნენ მონეტას – ერთ “ობოლუსს”, რომელიც მას ქარონისთვის სტიქსზე გადასაყვანად უნდა მიეცა. ამ რიტუალს საბერძნეთში “ნავლონს”, ხოლო რომში “დონაციას” უწოდებდნენ. ქარონი მოხუცი ღვთაებაა, ორი გავლენიანი ღმერთის ერებას – მდინარის ღმერთის და ნიქტას – ღამის შვილი. იგი იყო კერის, მოროსის, ჰიპნოსის, ეთერის, ჰემერას, თანატოსის, მომოსის, ერისის და ნემეზისის ძმა.ჰადესმა უბრძანა სამუდამოდ გარდაცვლილთა სულების გადაყვანა, იმ
პირობით თუ ისინი მიღებული წესით იქნებიან დასაფლავებულები. ქარონი უმოწყალოდ უბიძგებდა მათ ვინც მოკლებული იყო საფლავს, ისინი ასწლეულობით დაძრწიან მდინარის პირას. ის ასევე გზას უღობავს ცოცხლებსაც რომლებიც ჰადესისა და პერსეფონას სამყოფელში მოისურვებს მისვლას. ქარონი – როგორც საძაგელი პერსონაჟი – ჰყავს გამოყვანილი ვირგილიუსს თავის “ენეიდაში”  სუსტი, საშინელი მოხუცი, გრძელი გაბურძგნული თეთრი წვერებით, მკაცრი ცეცხლოვანი თვალებით. ჩაცმული ჭუჭყიან თეთრ მოსასხამში. ის იდგა თავის ნავში და ორივე ხელით ნიჩაბი ეჭირა. ის წკეპლით იშორებს არასასურველ სულებს. ასევე მას ნავში აჰყავს მხოლოდ ისინი, ვისაც შესწევთ რამის გადახდა (გარდაცვლილს ამიტომაც პირში ფულს უდებდნენ). საბერძნეთში დიდი მნიშვნელობა ჰქონდა ამ რიტუალებს. უძველესი პოეტები როგორებიც არიან – ჰომეროსი და ჰესიოდე ჩანს არ იცნობდნენ ამ პერსონაჟს, ისინი საერთოდ არსად არ მოიხსენიებენ მას.

ცერბერი

   ცერბერი (კერბერი ან კერბეროსი), (ბერძნ. Κέρβερος) – ტიფონისა და ექიდნეს ვაჟი. მიწისქცეშა სამყაროს (ჰადესის) კარების მცველი საშინელი ურჩხულია. მას ჰქონდა სამი თავი, მის კისერზე გველები იკლაკნებოდნენ და კუდი ლაშდაღრენილი გველეშაპის თავით უმთავრდებოდა. კერბერი ჰადესში ყველას უშვებდა, იქიდან კი — არავის. მხოლოდ ერთადერთმა — ორფეოსმა შეძლო ჯადოსნური სიმღერით დაეძინებინა კერბერი და გამოპარულიყო მიწისქვეშეთიდან.

33მიკენეს მეფემ — ევრისთევსმა დაავალა ჰერაკლეს ჰადესიდან კერბერის ამოყვანა. დიდი ხნის სიარულისა და მრავალი თავგადასავლის შემდეგ ჰერაკლე მივიდა მიწისქვეშეთის მეფე ჰადესთან და კერბეროსის გატანება მოსთხოვა. ჰადესს გაუკვირდა ჰერაკლეს ნახვა და სათხოვარი, დაეთანხმა, მაგრამ იმ პირობით, თუკი გმირი კერბერს ცარიელი ხელით დაიმორჩილებდა. რკინისავით მაგარი ხელები შემოაჭდო ჰერაკლემ ურჩხულს და მოსთხოვა გაჰყოლოდა, მაგრამ კერბეროსი არ ნებდებოდა. დიდხანს აწამა ურჩხული ჰერაკლემ და ბოლოს ჰერმესის და ათენას შემწეობით ნახევრად მკვდარი აიტაცა და წამოიყვანა. მეტისმეტად შეაშინა უკუნეთის მკვიდრი დღის სინათლემ, იგი მთლიანად ცივმა ოფლმა დაფარა, აცახცახდა და დაღრენილი ლაშებიდან მომწამლავი დუჟი სდიოდა, დუჟისგან შხამიანი ბალახები (აკონიტები) იზრდებოდნენ. ჰერაკლემ კერბერი მიკენში მიიყვანა და ევრისთევსს მიჰგვარა, მაგრამ მეფე დანახვისთანავე შიშმა შეიპყრო და შეევედრა გმირს, კვლავ ჰადესში წაეყვანა ეს საშიშროება. ჰერაკლემ შეისმინა და კვლავ თავის სამფლობელოში დააბრუნა კერბეროსი. გადატანითი მნიშვნელობით კერბერს უწოდებენ ავ, მრისხანე დარაჯს. იგივე ლათინურად ცერბერი. მისი და-ძმა იყვნენ: ქიმერა, ჰიდრა, ნემეის ლომი, ორთოსი და სფინქსი.